ખાવાની ખોટી આદતો અને ખરાબ દિનચર્યા લોકોના શરીરને ખોખલા બનાવી રહી છે. તેની સૌથી ખરાબ અસર શરીરના જરૂરી અંગો પર પડે છે. સૌથી વધુ અસરગ્રસ્ત અંગોમાં લીવરનો પણ સમાવેશ થાય છે. જ્યારે લીવર નબળું પડે છે ત્યારે બીજા ઘણા રોગો શરીરને ઘેરી લે છે.
સરળ શબ્દોમાં કહીએ તો અસ્વસ્થ આહારને કારણે લોકો મેદસ્વીતા, ડાયાબિટીસ, હાઈ બ્લડ પ્રેશર, હૃદયરોગ અને લીવરના રોગોનો શિકાર બની રહ્યા છે. લીવર એ શરીરનું સૌથી મહત્વપૂર્ણ અંગ છે. જો તે સ્વસ્થ હોય તો જ તેને ફિટ રાખી શકાય છે.
લીવર આપણા શરીરને ડિટોક્સ કરવા અને ગ્લુકોઝ બનાવવાનું કામ કરે છે. તે કાર્બોહાઇડ્રેટ્સને તોડીને ગ્લુકોઝ બનાવે છે. તે ખોરાકને પચાવવામાં મદદ કરે છે. તેથી જ લીવરનું સ્વસ્થ રહેવું જરૂરી છે. જો તમે પણ લીવરને સ્વસ્થ રાખવા માંગતા હોવ તો તમારા આહાર અને દિનચર્યાનું ખાસ ધ્યાન રાખો.
લીવર અને કોલેસ્ટ્રોલ વચ્ચે પણ મહત્વનો સંબંધ છે. જો લીવર સ્વસ્થ હશે તો કોલેસ્ટ્રોલનું લેબલ નહીં વધે. બીજી તરફ કોલેસ્ટ્રોલ વધારે હોય ત્યારે ફેટી લીવરની સમસ્યા થાય છે. વધુ પડતું તેલ, જંક ફૂડ, આલ્કોહોલ કે ઘણી બધી પેઇનકિલર્સ લિવર માટે ખૂબ જ હાનિકારક છે. આવી સ્થિતિમાં લીવરને સ્વસ્થ રાખવામાં આહાર સૌથી મહત્વની ભૂમિકા ભજવે છે. તો ચાલો જાણીએ કઈ વસ્તુઓ લીવરની દુશ્મન છે.
લીવરને નુકસાન થઈ રહ્યું છે તે આ રીતે ઓળખો : જયારે પણ લીવરને નુકશાન થાય છે ત્યારે આપણું શરીર આપણને નુકસાનના સંકેતો ઘણા સમય પહેલા આપવાનું શરૂ કરે છે. ફક્ત આપણે તેમને ઓળખવું જરૂરી છે. આ માટે, ધ્યાનમાં રાખો કે તમને સતત ઉલ્ટી થવાનું મન થાય, તમને ઉબકા આવે અથવા તમારા પેટના ઉપરના ભાગમાં સોજો દેખાય.
આ સિવાય બીજા સંકેતો જોવા મળે છે જેમ કે પેશાબનો રંગ ઘાટો થતો જાય છે અથવા આંખો કે હાથનો રંગ પીળો થતો દેખાય છે. આંખો અને હાથનો રંગ પીળો થવો એ સામાન્ય રીતે કમળાના લક્ષણો હોય છે, પરંતુ તેનો સીધો સંબંધ આપણા લીવર સાથે પણ હોય છે.
દારૂ ન પીવો : આલ્કોહોલનું વધુ પડતું સેવન લીવર માટે હાનિકારક છે. તેમાં ખાંડ અને કેલરીની માત્રા ઘણી વધારે હોય છે. જેના કારણે શરીરમાં ચરબી જમા થવા લાગે છે. શરીરમાં વધારાની ચરબી સિરોસિસને પ્રોત્સાહન આપે છે. આનાથી લીવર પર ખરાબ અસર પડે છે. એટલા માટે દારૂનું સેવન ન કરવું જોઈએ. આલ્કોહોલનું સેવન ડાયાબિટીસ અને સ્થૂળતાનું જોખમ પણ ઘણું વધારે છે.
જંક ફૂડ : જંક ફૂડના સેવનથી શરીર અને લીવર પર પણ નકારાત્મક અસર પડે છે. તેની સીધી અસર લીવર પર પડે છે. જંક ફૂડ અને બિનઆરોગ્યપ્રદ ખોરાક લેટ પચે છે. સાદા શબ્દોમાં કહીએ તો પાચનમાં તકલીફ થાય છે. લીવર ફેટી થવા લાગે છે. એટલા માટે ડોક્ટરો હંમેશા જંક ફૂડ ન ખાવાની સલાહ આપે છે.
સપ્લિમેન્ટ્સ લેવાનું ટાળો : ઘણા લોકો જેઓ વર્કઆઉટ કરે છે તેઓ પોતાને ફિટ રાખવા અને સુંદર શરીર મેળવવા માટે સપ્લીમેન્ટ્સનો સહારો લે છે. પરંતુ આવું બિલકુલ ન કરવું જોઈએ. તેનાથી સ્વાસ્થ્ય પર ખરાબ અસર પડે છે. સપ્લીમેન્ટ્સના ઉપયોગથી લીવરને પણ નુકસાન થઈ શકે છે. કોઈપણ પ્રકારના સપ્લિમેન્ટ્સ લેતા પહેલા તમારા ડૉક્ટરની સલાહ લેવાની ખાતરી કરો.
વધુ પેઇનકિલર્સ ન લો : વધુ પડતી પેઇનકિલર પણ લીવરને અસ્વસ્થ બનાવવામાં મહત્વનો ભાગ ભજવે છે. કોમ્બીફ્લેમ, બ્રુફેન, વોવરેન જેવી દવાઓનો વધુ પડતો ઉપયોગ ટાળો. એન્ટિબાયોટિક્સનો ઉપયોગ પણ મર્યાદિત કરો. સ્ટેરોઇડ્સનો વધુ પડતો ઉપયોગ લીવર, હૃદય અને કિડનીને પણ નુકસાન પહોંચાડે છે. ડૉક્ટરની સલાહ વિના કોઈપણ પ્રકારની સ્ટીરોઈડ ક્રીમ અને ઈન્જેક્શનનો ઉપયોગ કરશો નહીં.
પેક્ડ ફૂડ : જો તમે તમારા લીવરને સ્વસ્થ રાખવા માંગો છો, તો તમારા નિયમિત આહારમાંથી તમામ પ્રકારના પેક્ડ અને પ્રોસેસ્ડ ફૂડને દૂર કરો. બિસ્કીટ, કૂકીઝ, કણક, પેસ્ટ્રી, કેક, આઈસ્ક્રીમ, નાસ્તા અને ચિપ્સનું વધુ પડતું સેવન લીવરને નુકસાન પહોંચાડે છે. તમારા આહારમાં વધુને વધુ લીલા શાકભાજી અને આખા અનાજનો સમાવેશ કરો.
મીઠું, ખાંડ અને લાલ માંસનું સેવન ઓછું કરો : જો કે દરેક વ્યક્તિએ સ્વસ્થ રહેવા માટે ઓછી માત્રામાં મીઠું અને ખાંડનું સેવન કરવું જોઈએ, પરંતુ જો તમે ખરેખર તમારા લિવરને સ્વસ્થ રાખવા માંગતા હોવ તો આ બંનેની વધુ પડતી માત્રાને હંમેશા ટાળવી જોઈએ.
આ સિવાય લીવરને મજબૂત રાખવા માટે આપણે રેડ મીટનું વધુ પડતું સેવન કરવાનું ટાળવું જોઈએ. લાલ માંસ લીવરને નબળું બનાવે છે.