જો કે શરીરના મહત્વના જ છે પરંતુ સૌથી મહત્વપૂર્ણ અંગોમાંનું એક કિડની છે, પરંતુ આજકાલ જીવનશૈલીમાં બદલાવના કારણે આપણે તેને જરૂરી સમજવાનું બંધ કરી દીધું છે. જેવી રીતે આપણી જીવનશૈલી બદલાઈ ગઈ છે તેના પર નજર કરીએ તો આ સમયે દરેક ઉંમરના લોકો કિડની સમસ્યાઓનો સામનો કરી રહ્યા છે.
કિડની ડિસઓર્ડર સાઇલેન્ટ ડીસીજ એટલે કે એક શાંત રોગ માનવામાં આવે છે, જે ખૂબ સમય પછી પણ શોધી શકાતું નથી અને તે ઘણા કિસ્સાઓમાં જીવલેણ સાબિત થાય છે.
જો કિડની યોગ્ય રીતે કામ નથી કરતી નથી તો આપણા શરીરને ઘણી સમસ્યાઓનો સામનો કરવો પડે છે અને જો તેમાં કોઈ કાયમી માટે ડેમેજ થઇ જાય છે તો તે વધુ જોખમી સાબિત થઈ શકે છે. એક સંશોધન મુજબ લગભગ 10% પુખ્ત લોકોને કિડનીની કોઈને કોઈ સમસ્યા થાય છે.
કિડનીની કઈ સમસ્યાઓની ખબર કેવી રીતે પડે છે અને અને શરીર તમને કયા સંકેતો આપે છે તે જાણવા માટે આ લેખ વાંચો. આ લેખમાં કિડનીની સમસ્યાઓ વિશે વિગતવાર જણાવવામાં આવ્યું છે.
સૌથી સામાન્ય કિડની સમસ્યાઓ : કિડનીની સમસ્યામાં અત્યારના સમયમાં સૌથી સામાન્ય સમસ્યા કિડનીમાં પથરી છે. મૂત્રપિંડની પથરી વાસ્તવમાં પેશાબમાં મિનરલ અને સૉલ્ટ ડીપોજિશનના કારણે થાય છે અને નાની પથરી પેશાબની નળીમાંથી નીકળી જાય છે, પરંતુ કેટલાક કિસ્સાઓમાં આ પથરી ખૂબ મોટી થાય છે અને મૂત્રાશયને પણ નુકસાન પહોંચાડે છે. ઘણા કિસ્સાઓમાં દુખાવો એટલો તીવ્ર હોય છે કે તેનાથી રાહત પણ મળી શકતી નથી.
શરીર આ સમસ્યા અંગે આ સંકેત આપે છે : જો તમારા શરીરમાં પથરીની સમસ્યા છે તો આપણું શરીર આપણને આવા સંકેતો આપે છે જેમ કે, ખુબ જ વધારે પીઠનો દુખાવો, પેશાબમાં ફીણ અથવા લોહી નીકળવું, પેશાબ કરતી વખતે બળતરા અથવા દુખાવો થવો
હંમેશા તાવ અથવા થાક અનુભવવો, ઉલટી થવી, પેશાબની આવૃત્તિમાં વધારો અથવા હંમેશા મૂત્રાશય ભરેલું લાગવું, ભૂખ ન લાગવી વગેરે. જો કે ખુબ જ મુશ્કેલ છે કે તમે પથરીની સમસ્યાની અવગણના કરો, પરંતુ કેટલાક સરળ સ્ટેપ, તકલીફને ઓછી કરી શકે છે.
સ્થૂળતા આ માટે એક મહત્વપૂર્ણ કારણ બની શકે છે, તો આવી સ્થિતિમાં જો તમે નિયમિત કસરત કરશો તો કિડનીની સમસ્યા ઓછી થશે. કિડનીની તંદુરસ્તી જાળવવા માટે દિવસભર હાઇડ્રેટેડ રહેવું અને પુષ્કળ પાણી પીવું ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ બની જાય છે.
ખાટા પીણાં જેવા કે લીંબુ પાણી અથવા સંતરાનો રસ વગેરે પુષ્કળ પ્રમાણમાં પીવું જોઈએ. મીઠું ઓછું ખાઓ અને ઓક્સાલેટથી ભરપૂર ખોરાકથી થોડા દૂર રહો. નેચરલ ઓક્સાલેટ મગફળી, પાલક, બીટરૂટ, કોકો, શક્કરિયા જેવી વસ્તુઓમાં જોવા મળે છે જેને ઓછી માત્રામાં ખાવા જોઈએ.
કિડનીની બીજી મોટી સમસ્યા : કિડની પથરી સિવાય કિડની ફેલ થવી પણ એક સામાન્ય સમસ્યા છે જે વિવિધ પ્રકારની કિડનીની વિકૃતિઓને કારણે થાય છે. આ સ્થિતિ ત્યારે થાય છે જ્યારે કિડની શરીરમાંથી કચરો પ્રવાહી દૂર કરવાની ક્ષમતા ગુમાવે છે.
તે શરીરના સંતુલન પર પણ અસર કરે છે અને શરીરમાં ઝેરી તત્વો બનવા લાગે છે. તે ઘણા પ્રકારના લક્ષણો દર્શાવે છે અને તેની અસર શરીરની ત્વચા પર પણ જોવા મળે છે. આ સમસ્યા અંગે શરીર આ સંકેત આપે છે જેમ કે શ્વાસની તકલીફ, આંગળીઓ અને પગ સુજી જવા, ઓછું પેશાબ આઉટપુટ, છાતીમાં દુખાવો થવો, ચક્કર, ત્વચા પર ફોલ્લીઓ અને ખંજવાળ.
યોગ્ય પ્રકારના નિદાનથી, કિડનીના નુકસાનને પ્રારંભિક તબક્કે પકડી શકાય છે અને યોગ્ય સારવાર શરૂ કરી શકાય છે, પરંતુ આ માટે તમારે તમારા શરીરના લક્ષણો પર ધ્યાન આપવું પડશે અને બિલકુલ અવગણના ના કરવી જોઈએ.
બ્લડ ટેસ્ટ તમારા શરીરનું GFR મૂલ્ય જણાવે છે. સામાન્ય વેલ્યુ 90 થી વધુ હોવું જોઈએ અને જો તે 60 થી નીચે હોય તો તે કિડનીની સમસ્યા બતાવે છે. જો GFR ઓછો હોય તો તેને કિડની રોગનો સ્ટેજ 5 ગણવામાં આવે છે અને આ સમયે ડાયાલિસિસની જરૂર પડી શકે છે.
એલ્બુમિન ટેસ્ટ પણ કરવામાં આવે છે જેમાં યુરિન દ્વારા જણાવવામાં આવે છે કે કિડનીની બીમારી છે કે નહીં. એ જ રીતે કિડની ફંક્શન ટેસ્ટ પણ કરવામાં આવે છે જે તેના વિશે જણાવે છે. જો કે મોટા ભાગના કિસ્સાઓમાં કિડનીને ફેલ થવાનું કારણ ખરાબ જીવનશૈલી અને ખાવાની પીવાની આદતોને કારણે થાય છે.
6 સામાન્ય ભૂલોને કારણે જે કિડની રોગનું જોખમ વધારે છે : ઉપર જણાવ્યા પ્રમાણે તમે લક્ષણો જોઈ લીધા છે પરંતુ હવે અમે તમને એ પણ જણાવીએ છીએ કે કિડની ડેમેજ કઈ-કઈ ભૂલોને કારણે વધે છે. એક જ સ્થિતિમાં ઘણા કલાકો સુધી બેસી રહેવાથી અને કોઈપણ શારીરિક પ્રવૃત્તિ બિલકુલ ના કરવાથી કિડની પર દબાણ આવે છે.
આલ્કોહોલનું વધુ પડતું સેવન કરવાથી ક્રોનિક કિડની ડિસીઝની સમસ્યા પણ થઈ શકે છે અને આલ્કોહોલથી શરીરમાં ડીહાઈડ્રેશન થાય છે અને કિડનીને નુકસાન થાય છે. ધૂમ્રપાન પણ કિડનીને નુકસાન થવાનું એક મુખ્ય કારણ બની શકે છે.
ખુબ જ વધારે માત્રામાં માંસ ખાવાથી પણ લોહીમાં ઘણું એસિડ બને છે જે કિડની માટે જોખમી છે. ખોરાકમાં વધુ પડતું મીઠું ખાવું પણ બ્લડપ્રેશર અને કિડની બંને માટે સારું નથી માનવામાં આવતું નથી. પ્રોસેસ્ડ ફૂડ ખાવાથી કિડની પર વધુ અસર થાય છે અને કોઈપણ ખોરાક કે જેમાં સોડિયમ અને ફોસ્ફરસનું પ્રમાણ વધુ હોય તે ખરાબ હોઈ શકે છે.
ઉપર જણાવેલ આ બધી બાબતોનું ધ્યાન રાખો અને જો તમને કોઈ સમસ્યા સમજાય તો ડૉક્ટરનો સંપર્ક અવશ્ય કરો. જો તમને આ માહિતી ગમી હોય તો ગુજરાતફિટનેસ સાથે જોડાયેલા રહો.