યુરિક એસિડ એ શરીરમાં ઉત્પન્ન થતું એક રસાયણ છે, જે પ્યુરિન તૂટી જાય ત્યારે બને છે. પ્યુરિન એ એક પ્રકારનું રસાયણ છે જે ખોરાકમાં જોવા મળે છે અને જ્યારે તે શરીરમાં નાના ટુકડાઓમાં તૂટી જાય છે, ત્યારે શરીરમાં યુરિક એસિડ નામનું એક વિશેષ રસાયણ બનવાનું શરૂ થાય છે.
સામાન્ય શારીરિક પ્રક્રિયા તરીકે, આ યુરિક એસિડ લોહીમાં ભળી જાય છે અને તે પછી કિડની તેને ફિલ્ટર કરે છે અને પેશાબ દ્વારા શરીરમાંથી દૂર કરે છે. પરંતુ કેટલાક ખાદ્યપદાર્થો આવા હોય છે અને આવા કિસ્સાઓમાં યુરિક એસિડ સામાન્ય કરતાં વધુ માત્રામાં બનવા લાગે છે.
જો કે, મોટાભાગના કિસ્સાઓમાં, યુરિક એસિડ વધવાનું કારણ કિડની સાથે સંકળાયેલું છે, કારણ કે જો કિડની શરીરમાંથી પૂરતા પ્રમાણમાં યુરિક એસિડ દૂર કરવામાં સક્ષમ ન હોય, તો તેનું સ્તર વધવા લાગે છે.
પરંતુ હજુ પણ કેટલાક એવા ખોરાક છે જે આપણે સામાન્ય રીતે ખાઈએ છીએ, જે શરીરમાં યુરિક એસિડનું સ્તર વધારવામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવે છે. તેથી, જો કોઈ વ્યક્તિને ભય હોય કે તેનું યુરિક એસિડ વધી શકે છે અથવા તેના પરિવારમાં કોઈને પહેલા યુરિક એસિડની સમસ્યા હોય તો તેણે આવા ખોરાકથી દૂર રહેવું જોઈએ.
તો આ લેખમાં, આપણે સૌપ્રથમ જાણીશું કે કયા ખોરાક છે જે યુરિક એસિડને વધારી શકે છે. યુરિક એસિડ વધવાના લક્ષણો: લોહીમાં યુરિક એસિડનું અસામાન્ય રીતે ઊંચું સ્તર હાયપર્યુરિસેમિયા તરીકે ઓળખાય છે અને મુખ્ય લક્ષણોમાં તીવ્ર સાંધામાં દુખાવો, શરીરના સાંધામાં જડતા, સાંધાનો સોજો અને લાલાશ વગેરે.
આ ખોરાક યુરિક એસિડ વધારી શકે છે: મીઠાઈ: મીઠાઈ ખાવાનું દરેક વ્યક્તિને પસંદ હોય છે, પરંતુ કદાચ તમને એ પણ ખબર નહીં હોય કે મીઠાઈ ખાવાથી ન માત્ર વજન વધે છે પરંતુ યુરિક એસિડ પણ વધે છે. મીઠાઈઓ અને ખાંડયુક્ત પીણાંમાં ફ્રુક્ટોઝ હોય છે, જે યુરિક એસિડમાં તૂટી જાય છે અને પરિણામે યુરિક એસિડના સ્તરમાં વધારો થાય છે.
દારૂ: બીયર અને આલ્કોહોલનું સેવન તમારા લીવર અને કિડની માટે જ હાનિકારક નથી, પરંતુ તે શરીરમાં યુરિક એસિડનું સ્તર પણ વધારી શકે છે. આલ્કોહોલમાં પુષ્કળ પ્રમાણમાં પ્યુરિન હોય છે, જેના કારણે લોહીમાં યુરિક એસિડની માત્રા ઝડપથી વધવા લાગે છે.
આ સાથે, જે લોકો લાંબા સમયથી આલ્કોહોલનું સેવન કરે છે તેમની કિડની પણ યોગ્ય રીતે કામ કરી શકતી નથી અને આવી સ્થિતિમાં કિડની લોહીમાંથી યુરિક એસિડને ફિલ્ટર કરવામાં સક્ષમ નથી હોતી અને પરિણામે તેનું સ્તર વધવા લાગે છે.
અમુક પ્રકારના માંસ: કેટલાક પ્રકારના માંસ એવા પણ છે, જેનું સેવન કરવાથી યુરિક એસિડનું સ્તર વધી શકે છે અને જો સમયસર કાળજી ન લેવામાં આવે તો તમે ગાઉટ જેવી સમસ્યાનો સામનો પણ કરી શકો છો. ખાસ કરીને માછલી અને મટન નું સેવન કરવાથી શરીરમાં યુરિક એસિડ વધી શકે છે અને ઘણી સમસ્યાઓ પણ થઈ શકે છે.
સાઇટ્રસ ફળો: જો કે, સાઇટ્રસ ફળો ઘણા વિવિધ પ્રકારના વિટામિન્સ અને અન્ય પોષક તત્વોથી સમૃદ્ધ છે અને તેનું સેવન કરવું પણ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. પરંતુ આ ફળોમાં કેટલાક એવા પણ છે, જે શરીરમાં યુરિક એસિડને વધારે છે. ઉદાહરણ તરીકે, કેટલાક લોકોમાં, ફક્ત લીંબુનું સેવન કરવાથી યુરિક એસિડનું સ્તર વધે છે.
અમુક પ્રકારના ડ્રાય ફ્રૂટ્સ: જો કે તમામ પ્રકારના ડ્રાય ફ્રૂટ્સ યુરિક એસિડનું સ્તર વધારતા નથી, કિસમિસ જેવા કેટલાક ડ્રાય ફ્રૂટ્સ છે, જેનું અસામાન્ય રીતે સેવન કરવાથી યુરિક એસિડનું સ્તર વધી શકે છે. જો કે, કેટલાક ડ્રાય ફ્રૂટ્સ પણ છે, જે યુરિક એસિડનું સ્તર ઘટાડવામાં મદદ કરે છે.
ચોકલેટ: જો કે ચોકલેટ ઉચ્ચ પ્યુરીન ફૂડ નથી, પરંતુ તેમાં કેટલાક ઘટકો હાજર છે, જે યુરિક એસિડને અમુક હદ સુધી વધારી શકે છે. ખાસ કરીને સફેદ ચોકલેટ અને દૂધમાંથી બનેલી ચોકલેટ ખાવાથી પણ યુરિક એસિડ થવાનું જોખમ વધી જાય છે.
કેટલાક અન્ય ખોરાક: કેટલાક અન્ય ખોરાક પણ છે જેને આપણે સામાન્ય રીતે આપણા આહારમાં સામેલ કરીએ છીએ, જેના વિશે આપણે સામાન્ય રીતે જાણતા નથી પરંતુ તે યુરિક એસિડનું સ્તર વધારી શકે છે. પનીર, રાજમા, ચોખા અને દૂધ જેવા કેટલાક ખાદ્યપદાર્થો છે, જેનાથી પણ યુરિક એસિડ વધવાનું જોખમ રહેલું છે.
ડૉક્ટરની સલાહ: ઉચ્ચ યુરિક એસિડ અત્યંત પીડાદાયક અને ખતરનાક સ્થિતિ હોઈ શકે છે. જેના કારણે ગાઉટ જેવા રોગ પણ ગંભીર રોગ બની શકે છે. તેથી, જો તમારા પરિવારમાં કોઈને ભૂતકાળમાં ગાઉટ અથવા યુરિક એસિડ વધવાની સમસ્યા થઈ હોય, તો તમારા માટે પણ તમારા સ્વાસ્થ્યનું ધ્યાન રાખવું જરૂરી છે.
જો કે, એવું જરૂરી નથી કે આ ખોરાક ખાધા પછી જ તમારું યુરિક એસિડ વધે, તેથી કોઈપણ ખોરાક છોડતા પહેલા એકવાર તમારા ડાયટિશિયન સાથે વાત કરો.