ડાયાબિટીસ બે પ્રકારની હોય છે. ટાઇપ-1 અને ટાઇપ-2 ડાયાબિટીસ. ટાઇપ-1 ડાયાબિટીસમાં સ્વાદુપિંડ ઇન્સ્યુલિન ઉત્પન્ન કરવાનું બંધ કરે છે જ્યારે પ્રકાર 2 ડાયાબિટીસમાં સ્વાદુપિંડ ઇન્સ્યુલિન બનાવે છે પરંતુ ઓછું બનાવે છે. ઇન્સ્યુલિન એ પાચન ગ્રંથિ દ્વારા ઉત્પન્ન થતો હોર્મોન છે જે ખોરાકને ઊર્જામાં રૂપાંતરિત કરે છે.
ઇન્સ્યુલિનનું ઓછું ઉત્પાદન લોહીમાં ગ્લુકોઝનું પ્રમાણ વધારે છે. બ્લડ શુગરને કંટ્રોલ કરવા માટે દવાઓ લેવી, સ્ટ્રેસથી દૂર રહેવું અને ખોરાક પર નિયંત્રણ રાખવું ખુબજ જરૂરી છે. આહારમાં અમુક ખાદ્યપદાર્થોનું સેવન કરવાથી શુગરનું સ્તર ઝડપથી વધવા લાગે છે.
સ્વાસ્થ્ય નિષ્ણાતોના મતે, સવારે ખાલી પેટે સામાન્ય બ્લડ શુગર લેવલ 70-100 mg/dl હોવું જોઈએ. જો શુગર લેવલ 100-125mg/dl હોય તો તે ખતરનાક બની શકે છે. ટાઈપ-2 ડાયાબિટીસના દર્દીઓએ સુગરને કંટ્રોલ કરવા માટે શરીરને સક્રિય રાખવું પણ જરૂરી છે.
ડાયટમાં કેટલાક એવા ખોરાકનો સમાવેશ કરવો જોઈએ જેનાથી શુગર વધે નહીં અને અમુક પ્રકારના ખાદ્યપદાર્થોને પણ ટાળવા જોઈએ જેનાથી શુગર લેવલ ઝડપથી વધે છે. તો ચાલો જાણીએ કે શુગરના દર્દીઓએ ડાયાબિટીસને કંટ્રોલ કરવા માટે કયા કયા ખાસ ખોરાક ટાળવા જોઈએ.
જો તમે ટાઇપ-2 ડાયાબિટીસના દર્દી છો, તો મીઠાઈ અને સોડા જેવા મીઠા ખોરાકને ટાળો. આ ખાદ્યપદાર્થો ન માત્ર શુગર વધારે પરંતુ વજન વધારવા માટે પણ જવાબદાર છે. ફળોનું સેવન સ્વાસ્થ્ય માટે ફાયદાકારક છે, પરંતુ ફળોનો રસ સુગરના દર્દીઓની મુશ્કેલી વધારી શકે છે. ડાયાબિટીસને કંટ્રોલ કરવા માટે ફળોના રસનું સેવન ટાળો.
ડ્રાય ફ્રુટ્સ ખાવાનું ટાળો. સૂકા ફળો તમારા શરીરમાં ડીહાઈડ્રેશનની સમસ્યાને વધારી શકે છે. તેના બદલે, તમારા આહારમાં દ્રાક્ષ જેવા ફાઈબરયુક્ત ફળોનો સમાવેશ કરો.
સફેદ કાર્બોહાઇડ્રેટ્સને બદલે આખા અનાજ ખાઓ. સફેદ ચોખા, સફેદ બ્રેડ અને પાસ્તા સહિત સફેદ લોટથી બનેલા ખોરાકને ટાળો. “સફેદ” કાર્બોહાઇડ્રેટ્સ ખાંડની જેમ કાર્ય કરે છે જે ઝડપથી ગ્લુકોઝનું સ્તર વધારી શકે છે.
સંપૂર્ણ ચરબીયુક્ત ડેરી ઉત્પાદનો ટાળો અને ઓછી ચરબીવાળા ખોરાક લો. તમારા પેકેજ્ડ નાસ્તા અને બેક કરેલા ખોરાકનું સેવન મર્યાદિત કરો, જે તમારા ખાંડના સેવનને વધારી શકે છે. તેલયુક્ત, બ્રેડ તળેલા ખોરાક ખાવાનું ટાળો. દારૂ અને આલ્કોહોલનું સેવન કરવાથી બચો.
ડાયાબિટીસના દર્દીઓએ આહારમાં આ ખોરાકનો સમાવેશ કરવો જોઈએ: ટાઇપ-2 ડાયાબિટીસના દર્દીઓએ આહારમાં ફળો અને શાકભાજી અને આખા અનાજનો સમાવેશ કરવો જોઈએ. સારી ચરબી માટે આહારમાં બદામ, એવોકાડો અને ઓલિવ તેલનો સમાવેશ કરો.
ડાયાબિટીસના દર્દીઓ માટે શુગરને કંટ્રોલ કરતા ખાદ્યપદાર્થોની પસંદગી કરવી જેટલી જરૂરી છે, તેટલું જ જરૂરી છે કે શુગર વધારતા ખોરાકથી દૂર રહેવું.