World Obesity Day 2023 :વિશ્વ સ્થૂળતા દિવસની શરૂઆત વર્ષ 2015 માં શરૂ થઇ, જે સ્વાસ્થ્ય સંબંધિત અન્ય મહત્વપૂર્ણ દિવસોની તુલનામાં એકદમ નવો છે. આજકાલ ઘણા લોકો સ્થૂળતાથી પરેશાન થઇ ગયા છ. સ્થૂળતા ઘણા જીવલેણ રોગોનું કારણ બની શકે છે.
WHO અનુસાર, 1975 થી, વિશ્વમાં સ્થૂળતાથી પીડિત લોકોની સંખ્યામાં ત્રણ ગણો વધારો થયો છે. આ દિવસ દર વર્ષે 4 માર્ચે ઉજવવામાં આવે છે, જેથી વિશ્વભરમાં લોકોને આ ધીમી કિલર બીમારી વિશે જાગૃત કરી શકાય. સૌથી ચિંતાજનક બાબત એ છે કે માત્ર પુખ્ત વયના લોકો જ તેનો શિકાર નથી બની રહ્યા પરંતુ બાળકો પણ સ્થૂળતાનો શિકાર બની રહ્યા છે.
વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઈઝેશન મુજબ, વર્ષ 2020 માં 5 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના 39 મિલિયન બાળકો વધુ વજનવાળા અથવા મેદસ્વી હોવાનું જણાયું હતું. બાળકોમાં સ્થૂળતા માટે ખોરાક જવાબદાર છે એમાં કોઈ શંકા નથી. તો ચાલો જાણીએ કે કયા પ્રકારના ખોરાક બાળકોમાં સ્થૂળતાનું કારણ બને છે?
1. પોટેટો ચિપ્સ (બટાકા ચિપ્સ): રંગબેરંગી પેકેટમાં આવતી પોટેટો ચિપ્સ બાળકો માટે ખૂબ જ આકર્ષક હોય છે. ચિપ્સનું એક પેકેટ બાળકને ખવડાવવા માટે પૂરતું છે, પરંતુ તેને આદત ન બનાવો. ચિપ્સમાં કેલરી વધુ હોય છે અને મીઠું અને અસંતૃપ્ત ચરબી વધારે હોય છે.
2. મીઠી વસ્તુ : ટોફી, ચોકલેટ, મીઠાઈ વગેરે બાળકોને ખૂબ જ પસંદ આવે છે. ઘણી માતાઓ પણ બાળકોને લલચાવવા માટે આ વસ્તુઓનો ઉપયોગ કરે છે. તમે ભણશો તો ચોકલેટ મળશે વગેરે જેવા વચનો ન આપો. ચોકલેટ ખાવાનું વ્યસન તમારા બાળકને સ્થૂળતા તરફ લઈ જશે એટલું જ નહીં, તેના દાંત પણ બગાડશે.
3. આઈસ્ક્રીમ : ગરમીથી રાહત મેળવવા આપણે ઠંડી વસ્તુઓ તરફ ભાગીએ છીએ. ઠંડા પીણાં હોય કે આઈસ્ક્રીમ, આ ગરમીને હરાવવા માટે શ્રેષ્ઠ વિકલ્પો છે. જો કે, તમને ગરમીથી રાહત મળશે, પરંતુ તે સ્વાસ્થ્યપ્રદ વિકલ્પ નથી. આઈસ્ક્રીમ ખાંડ અને ચરબીથી ભરપૂર છે. ઉપરાંત, તેનો ગ્લાયકેમિક ઇન્ડેક્સ પણ વધારે છે, જેનો અર્થ છે કે તે તરત જ બ્લડ સુગરનું સ્તર વધારે છે.
4. જંક ફૂડ : જો પિઝાનો બેસ ભલે લોટનો બનેલો હોય અને ટોપિંગ શાકભાજીનું હોય, તો પણ તેને હેલ્ધી કહી શકાય નહીં, કારણ કે તમે તેની ઉપર ઘણું બધું ચીઝ નાખો છો. જેના કારણે વજન ઝડપથી વધે છે. એ જ રીતે બર્ગર અને પેટીસમાં પણ ફેટનું પ્રમાણ ઘણું વધારે હોય છે. તેથી બાળકોને સ્વસ્થ રાખવા માટે તેમના આહારમાં જંક ફૂડનો સમાવેશ ન કરો.
5. પેક્ડ ફ્રુટ જ્યુસ : બાળકોને ઓછામાં ઓછા એવા જ્યુસ આપો જે પેકીંગમાં આવે છે, કારણ કે તેમાં ખાંડ અને કેલરીની માત્રા ઘણી વધારે હોય છે. આખા ફળો ખવડાવવું વધુ સારું છે, જે ફાઇબરની સાથે બાળકના શરીરને ઘણા પોષક તત્વો આપશે.
આરોગ્ય નિષ્ણાતો પણ સહમત છે કે બાળકના આહારમાંથી ખાંડ અને ચરબીને સંપૂર્ણપણે દૂર કરવી પણ સારી નથી. આ વસ્તુઓને ક્યારેક-ક્યારેક ખાવાની ટેવ પાડો, જેથી સ્વાસ્થ્યને કોઈ નુકસાન ન થાય. આ સિવાય બાળકોને રમવા માટે પણ પ્રોત્સાહિત કરો, જેથી તેઓ ફિટ રહે.
જો બાળક સ્થૂળતા સાથે સંઘર્ષ કરી રહ્યું હોય તો શું કરવું?: જો તમારું બાળક સ્થૂળતાથી પીડાતું હોય, તો આ ટીપ્સ કામમાં આવી શકે છે:
- સૌ પ્રથમ બાળકને પોષણનું મહત્વ સમજાવો.
- તેમનો ખોરાક ધીમે ધીમે ચાવવાની ટેવ પાડો. તેનાથી તેમની ભૂખ ઓછી થશે.
- બાળક શા માટે અતિશય ખાય છે તે સમજવાનો પ્રયાસ કરો. શું તે ઉદાસ હોય ત્યારે વધારે ખાય છે, કે કંટાળાને કારણે કે એકલતાના કારણે?
- બાળકને સજા અથવા લાલચ તરીકે ખોરાકનો ઉપયોગ કરશો નહીં.
