વરસાદની ઋતુમાં એવું ફળ આવે છે જે દેખાવમાં નાનું હોય છે પણ તેમાં અનેક ગુણો હોય છે. આ ફળ જાંબુ. આયુર્વેદ અનુસાર જાંબુમાં અનેક ઔષધીય ગુણો છે. આયુર્વેદમાં જાંબુને ડાયાબિટીસના નિયંત્રણ માટે ખૂબ જ ફાયદાકારક માનવામાં આવે છે. આ સાથે, જાંબુ પાચન સુધારવા અને કિડનીની પથરીની સારવારમાં પણ ખૂબ ફાયદાકારક માનવામાં આવે છે.
જાંબુમાં આયર્ન, કેલ્શિયમ, પ્રોટીન, ફાઈબર, કાર્બોહાઈડ્રેટ્સ ભરપૂર માત્રામાં હોય છે. માત્ર જાંબુનું ફળ જ નહીં, પરનું તેના ઝાડની છાલ, પાંદડા અને તેના ઠળિયાનો પાવડર પણ ખૂબ જ ફાયદાકારક છે. આ ફળ બાળકોના સ્વાસ્થ્ય માટે પણ ખૂબ જ ફાયદાકારક માનવામાં આવે છે. તો ચાલો જાણીએ જાંબુ ખાવાના ફાયદા વિષે.
ત્વચા પરના ખીલ દૂર કરવામાં અસરકારક: વધતા તણાવ, હોર્મોનલ અસંતુલન અને જંક ફૂડના સેવનને કારણે ચહેરા પર ખીલ આજકાલ એક સામાન્ય સમસ્યા બની ગઈ છે. જાંબુના રસનો ઉપયોગ ખીલ ઘટાડવા માટે થાય છે. જામુન અથવા તેના પાંદડાનો રસ ત્વચા પર લગાવવાથી તે ત્વચા પર વધતા તેલ અને સીબુમના સ્ત્રાવને અટકાવે છે. તેનાથી ખીલની સમસ્યામાં રાહત મળે છે.
લોહીને શુદ્ધ કરે: જાંબુ અનેક ગુણોથી ભરપૂર ફળ છે. તેનો ઉપયોગ શરીરને બાહ્ય અને આંતરિક બંને રીતે શરીરને શુદ્ધ કરવા માટે થાય છે. જાંબુની છાલ એક રક્ત શુદ્ધિકરણ છે જે તમારા લોહીને અંદરથી સાફ કરે છે અને બહારથી તમારી ત્વચાની સંભાળ રાખે છે.
આંખો માટે ફાયદાકારક: આંખોમાં બળતરા, ધૂળ અને પીડા આજના સમયની સામાન્ય સમસ્યા બની ગઈ છે. સતત મોબાઈલ અને કોમ્પ્યુટર અથવા ટીવી સંતે બેસી રહેવું આંખો માટે જોખમી છે. બાળકો હોય કે મોટા, દરેકને આંખો સંબંધિત સમસ્યાઓ હોય છે.
જાંબુના 10 થી 12 નરમ પાનને 350 મિલી થી પાણીમાં પકાવો. જ્યારે આ ઉકાળો ચોથા ભાગનો રહી જાય ત્યારે તેને ઠંડુ કરો અને તેનાથી તમારી આંખો ધોઈ લો. આ પાણીથી આંખો ધોવી એ આંખોની સમસ્યામાં ફાયદાકારક છે.
પથરીની સમસ્યામાં રાહત: આજકાલ પથરીની સમસ્યા ખૂબ જ સામાન્ય બની ગઈ છે. પથરીની સમસ્યામાં રાહત આપવામાં માટે જાંબુ ખૂબ જ ફાયદાકારક સાબિત થાય છે. કહેવાય છે કે પાકેલા જાંબુ ખાવાથી પથરી ઓગળી જાય છે. આ સાથે જાંબુના 10 મિલી રસમાં થોડું રોક મીઠું મિક્સ કરો. થોડા દિવસો આ પ્રયોગ કરવાથી પથરી પેશાબ સાથે બહાર આવે છે.
દાંતના દુઃખાવા માટે જાંબુના ફાયદા: જાંબુનો ઉપયોગ દાંતની સમસ્યામાં રાહત મેળવવા માટે કરી શકાય છે. તેના માટે જામુનના પાનને બાળીને તેની રાખ બનાવી લો. તેને પેસ્ટની જેમ દાંત અને પેઢા પર ઘસવાથી દાંત અને પેઢા મજબૂત થાય છે. આટલું જ નહીં જાંબુના પાકેલા ફળોમાંથી રસ કાઢીને તેનાથી કોગળા કરો. આમ કરવાથી પાયોરિયા મટે છે.
પાઈલ્સમાં જાંબુ ફાયદાકારક છે: પાઈલ્સ એવી સમસ્યા છે જે કોઈને પણ પરેશાન કરી શકે છે. મળ સાથે દુખાવો અને લોહીથી ઘણી તકલીફ થઈ શકે છે. જે જે લોકોને પાઈલ્સની સમસ્યા હોય તેવા લોકોએ જામુનના ફૂલના 20 મિલી રસમાં થોડી ખાંડ મિક્સ કરો. આને દિવસમાં બે થી ત્રણ વાર પીવાથી પાઈલ્સમાંથી નીકળતું લોહી બંધ થઈ જાય છે.
આ ઉપરાંત 5 ગ્રામ જાંબુના પાનને 125 મિલી ગાયના દૂધમાં ભેળવીને પીવાથી પણ પાઈલ્સની સમસ્યા દૂર થાય છે. આ પ્રયોગ સતત સાત દિવસ સુધી દિવસમાં ત્રણ વખત પીવાથી પાઈલ્સમાં લોહી નીકળતું બંધ થઈ જાય છે.
ડાયાબિટીસની સારવારમાં જાંબુ: અભ્યાસો પ્રમાણે જાંબુ માં હાઈપોગ્લાયકેમિક ગુણધર્મો છે. જે નિયમિત સેવન બ્લડ સુગરને 30% સુધી ઘટાડવામાં ફાયદાકારક સાબિત થાય છે. જાંબુના ઠળિયામાં આલ્કલોઇડ હોય છે જે બ્લડ શુગરને ઘટાડવામાં મદદરૂપ સાબિત થાય છે. જાંબુના પાવડરનું સેવન કરવાથી ડાયાબિટીસની સમસ્યામાં રાહત અને બ્લડ શુગર ઘટાડવામાં મદદરૂપ છે.