આપણામાંના ઘણા લોકો જાણે છે કે ધૂમ્રપાન કરવાથી શ્વસન રોગ, હૃદય રોગ અને કેન્સર જેવી ગંભીર બીમારી થઈ શકે છે. આ સિવાય તમારે જાણવું જરૂરી છે કે ધૂમ્રપાન પણ આંખો માટે ખૂબ જ નુકસાનકારક હોઈ શકે છે. આજના સમયે વિશ્વભરમાં વધતા મૃત્યુદરનું સૌથી મોટું કારણ ધૂમ્રપાન બની રહ્યું છે.
તમાકુના સેવનથી દર વર્ષે વિશ્વભરમાં 8 મિલિયનથી વધુ મૃત્યુનું કારણ બને છે અને એવો અંદાજ છે કે આમાંથી લગભગ 600,000 લોકો ધૂમ્રપાન કરતા નથી પરંતુ સેકન્ડહેન્ડ સ્મોકથી મૃત્યુ પામે છે. સિગારેટનો ધુમાડો શરીરમાં ઝેરી તત્વોને બહાર કાઢે છે. આ ઝેર આંખો સાથે શરીરના વિવિધ અંગોને લોહીના પ્રવાહ દ્વારા અસર કરે છે.
ધૂમ્રપાન આંખના ગંભીર રોગો જેમ કે મોતિયા, ગ્લુકોમા, વય-સંબંધિત મેક્યુલર ડિજનરેશન (AMD) અને ડાયાબિટીક રેટિનોપેથીનું જોખમ વધારે છે. જો સમયસર યોગ્ય કાળજી ન લેવામાં આવે તો તે દ્રષ્ટિ ગુમાવવાનું કારણ પણ બની શકે છે. આ સાથે જ સિગારેટના ધુમાડાથી આંખોની નીચે સોજો આવી શકે છે અને પોપચામાં સોજો અને બળતરા જેવી સમસ્યાઓ થઈ શકે છે.
ધૂમ્રપાનને કારણે આંખની સમસ્યાઓ: ધૂમ્રપાન કરનારા લોકો માટે એ જાણવું અગત્યનું છે કે સિગારેટનો ધુમાડો આંખના મહત્વના ભાગો જેમ કે લેન્સ, રેટિના અને મેક્યુલાને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે. આંખના આ તમામ ભાગો સારી દૃષ્ટિ જાળવવામાં મદદ કરે છે. તો ચાલો જાણીએ ધૂમ્રપાનથી થતા આંખના કેટલાક મોટા રોગો વિશે.
મોતિયા: ધૂમ્રપાનના કારણે મોતિયાની તકલીફ થઇ શકે છે અને મોતિયાના કારણે દૃષ્ટિ ગુમાવવાની શક્યતામાં વધારો થઇ શકે છે. આ રોગ ત્યારે થાય છે જ્યારે આંખના કુદરતી પારદર્શક લેન્સ વાદળછાયું બને છે. આ કારણે, પ્રકાશ પ્રત્યે સંવેદનશીલતા વધે છે અને અસ્પષ્ટ દેખાવા લાગે છે. ધૂમ્રપાન આંખની અંદર મુક્ત રેડિકલની સંખ્યામાં વધારો કરી શકે છે. મુક્ત રેડિકલ આંખમાં રહેલા પ્રોટીન અને લિપિડને નુકસાન પહોંચાડે છે અને તેને આંખના લેન્સ પર એકઠા થવાનું કારણ બને છે. જે મોતિયાનું કારણ બને છે.
ડાયાબિટીક રેટિનોપેથી: ધૂમ્રપાન કરવાથી ડાયાબિટીસ થવાની શક્યતામાં 40% સુધીનો વધારો થઇ શકે છે. આ કારણે ડાયાબિટીક રેટિનોપેથી થવાની શક્યતાઓ પણ વધી જાય છે. ડાયાબિટીક રેટિનોપેથીમાં, રક્તવાહિનીઓને નુકસાન થાય છે. આ કારણે આંખોમાં રક્તવાહિનીઓમાંથી પ્રવાહી અને લોહી નીકળવા લાગે છે. જેના કારણે આછું દેખાવું અથવા એકદમ દેખાવાનું બંધ પણ થઇ શકે છે.
સુકી આંખોઃ આ રોગને કારણે આંખોમાંથી પૂરતા પ્રમાણમાં આંસુ નથી નીકળી શકતા. બીડી કે સિગારેટના ધુમાડાથી આંખોમાં બળતરા અને શુષ્કતા આવી શકે છે. ખાસ કરીને ધૂમ્રપાન કરતા લોકોમાં, અન્ય લોકો કરતા આંખના રોગો થવાનું જોખમ વધારે હોય છે, જેમ કે:
સગર્ભા સ્ત્રીઓ: ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન ધૂમ્રપાન કરવાથી પેટમાં રહેલા બાળકમાં રેટિનોપેથીનું જોખમ વધી શકે છે. આ રોગ ત્યારે થાય છે જ્યારે બાળકના રેટિનામાં રક્તવાહિનીઓ સંપૂર્ણ રીતે વિકસિત ન હોય, જે રેટિના ડિટેચમેન્ટ અને કેટલાક કિસ્સાઓમાં અંધત્વ તરફ દોરી જાય છે.
ડાયાબિટીસ ધરાવતા લોકોમાં: ડાયાબિટીસના દર્દી જો ધૂમ્રપાન કરે છે તો તેમને ડાયાબિટીક રેટિનોપેથી થવાનું જોખમ વધી જાય છે.
બાળકો: એક સંશોધનમાં જાણવા મળ્યું છે કે ધૂમ્રપાનથી થતી આંખની બીમારી બાળકોમાં ખૂબ નાની ઉંમરે થઈ શકે છે. સિગારેટનો ધુમાડો કોરોઇડને ફેલાવી શકે છે, જે બાળકોની આંખના સ્વાસ્થ્યને જોખમમાં મૂકી શકે છે.
આંખોનું રક્ષણ કેવી રીતે કરવું:તમારી આંખોને સ્વસ્થ રાખવા માટે ધૂમ્રપાન છોડવું એ સૌથી મહત્વપૂર્ણ રીત છે. જો કે, ધૂમ્રપાન છોડવા ઉપરાંત, આંખોને સુરક્ષિત રાખવા માટે અન્ય મહત્વપૂર્ણ બાબતો પણ છે.
આંખોને સૂર્યના હાનિકારક યુવી કિરણોથી બચાવવા માટે બહાર હોય ત્યારે ચશ્મા અથવા સનગ્લાસ પહેરો.આંખો સૂકવી કે ખંજવાળ ન આવે તે માટે વારંવાર આંખોને ઝબકાવો. હંમેશા તમારી આંખો સાફ રાખો
બ્લડ ગ્લુકોઝ, બ્લડપ્રેશર અને કોલેસ્ટ્રોલને હંમેશા નિયંત્રણમાં રાખો. તમારી આંખોને આરામ આપો, ખાસ કરીને જ્યારે તમે સતત વાંચતા હોય ત્યારે. નેત્ર ચિકિત્સક પાસે નિયમિત તપાસ કરાવો.