આપણા શરીરને યોગ્ય રીતે કાર્ય કરવા માટે, હોર્મોન્સનું યોગ્ય રીતે કાર્ય કરવું ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. જો શરીરમાં હોર્મોનલ અસંતુલન હોય, તો ઘણી વસ્તુઓ તમારા સામાન્ય શારીરિક કાર્યો કરતાં બદલાઈ જાય છે. સ્ત્રીઓના કિસ્સામાં, તેને પીરિયડ્સ અને અન્ય સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓ સાથે પણ જોડી શકાય છે. પરંતુ ઘણી વખત લોકોને એ પણ ખબર નથી હોતી કે તેમના શરીરમાં હોર્મોનલ અસંતુલન થઇ રહ્યું છે.
તમારા શરીરમાં હોર્મોનનું સ્તર ઊંચું છે કે ઓછું છે તે કેવી રીતે જાણી શકાય? જો હોર્મોનલ અસંતુલન થઈ રહ્યું છે તો આ પણ તમારી ચિંતા અને ડિપ્રેશનનું કારણ બની શકે છે. આ ઉપરાંત તમારી આંતરડાની સમસ્યાઓ, પોષણનો અભાવ અને વંધ્યત્વનું કારણ પણ બની શકે છે.જો તમારા શરીરમાં હોર્મોનલ અસંતુલન છે, તો તમારું શરીર તમને આ સંકેતો આપે છે.
સતત મૂડ બદલાવો: જો તમારા શરીરમાં હોર્મોનનું સ્તર સતત વધઘટ થતું રહે છે, તો તમારા મૂડમાં પણ ઘણો બદલાવ આવી શકે છે. હોઈ શકે કે તમે એક જ સમયે ગુસ્સો, ઉદાસી, દુઃખ, પીડા અને અન્ય ઘણી લાગણીઓ અનુભવી શકો છો. ક્યારેક એક જ સમયે રડવું અને હસવું બંને હોઈ શકે છે.
નબળાઈ આવવી: જો હોર્મોન્સનું અસંતુલન હોય, તો શક્ય છે કે તમે દિવસની શરૂઆતમાં પણ નબળાઈ અનુભવો. તમને સારી ઊંઘ નહીં આવે અને તમે ખુદને ખરાબ અનુભવ કરશો. જો ઊંઘ આવતી હોય તો પણ સવારે ઉઠવાથી સુસ્તી આવે છે અને તમને સારું લાગતું નથી.
વાળ ખરવા: હોર્મોન અસંતુલનનું સૌથી મોટો સંકેત વાળ ખરવા હોઈ શકે છે. જો તમારા વાળ વધુ ખરી રહ્યા છે અને તમને સમજાતું નથી કે શું કરવું, તો એકવાર તમારા હોર્મોન લેવલની તપાસ ચોક્કસ કરાવો. આ તમારા માટે વધુ સારું સાબિત થઈ શકે છે.
અચાનક વજન વધવું: જો તમે નિયમિત વ્યાયામ કરો છો, યોગ્ય ખાવ છો, યોગ્ય ઊંઘ લો છો અને તેમ છતાં તમારું વજન ઘટી રહ્યું છે અને તમે તમારી જીવનશૈલીમાં બહુ બદલાવ નથી કર્યો, તો હોઈ શકે કે તમારું વજન હોર્મોન્સમાં થતા ફેરફારોને કારણે છે વધી રહ્યું છે.
ત્વચા પર ઘણા ફેરફારો જોવા મળશે: હોર્મોન અસંતુલનનો બીજો મોટો સંકેત છે અચાનક તમારી ત્વચા સંબંધિત સમસ્યાઓ જેવી કે ખીલ, ત્વચા પર પિગમેન્ટેશન થવા લાગશે, ત્વચામાં કરચલીઓ આવવા લાગશે, ગરદન પર કરચલીઓ દેખાવા લાગશે, અંડરઆર્મ્સ વધી જશે. અને ત્વચા વિચિત્ર દેખાશે. ત્વચા નિસ્તેજ થવા લાગશે, ત્વચા શુષ્ક થઈ જશે અને કેટલાક લોકોની ત્વચા વધુ તૈલી થઈ શકે છે. આ તમામ બાબતો હોર્મોન અસંતુલનનું કારણ બની શકે છે.
પીરિયડ્સમાં સમસ્યાઓ: તમારા પીરિયડ્સ એકદમ અનિયમિત થઈ શકે છે અને તમે તેનાથી સંબંધિત સમસ્યાઓનો અનુભવ કરવાનું શરૂ કરી શકો છો. તમને પીડાદાયક પીરિયડ્સ હોઈ શકે છે, પીરિયડ્સ વહેલા અથવા મોડા આવી શકે છે. તમને એટલી બધી પીડા થઈ શકે છે કે તમે બરાબર ઊઠી પણ શકતા નથી. એવું પણ બની શકે છે કે તમને ડિસ્ચાર્જ થવા લાગે છે.
પેટ સંબંધિત સમસ્યાઓ: તમને હોર્મોનલ અસંતુલન છે, તો તે પેટ સંબંધિત સમસ્યાઓનું કારણ બની શકે છે જેમ કે ભૂખ ન લાગવી, કબજિયાત, પેટનું ફૂલવું, એસિડિટી, ખોરાક ખાધા પછી પેટમાં ખેંચાણ, આંતરડાના રોગ વગેરે.
ઊંઘની સમસ્યા: તમને આ સમય દરમિયાન ઊંઘ સંબંધિત સમસ્યાઓ પણ થઈ શકે છે જેમ કે ઊંઘનો અભાવ, વારંવાર ઊંઘમાં વિરામ, 9 કલાકથી વધુ સમય સુધી ઊંઘ ન આવવી. ખૂબ થાક લાગે છે
આ તમામ સંકેતો હોર્મોનલ અસંતુલન તરફ ઈશારો કરે છે અને જો તમે તમારા શરીરની યોગ્ય કાળજી લેશો અને સ્વસ્થ આહાર લેશો તો આ બધી સમસ્યાઓ નહીં થાય. તમે મૂવમેન્ટ કરો અને તમારા શરીરને ફિઝિકલી ફિટ રાખો, તમે પ્રાણાયામ કરો અને સ્ટ્રેસનો સામનો કરવા માટે તમે ડૉક્ટરની સલાહ લઈ શકો છો.
તમે અનેક પ્રકારની જડીબુટ્ટીઓ અને દવાઓ પણ અજમાવી શકો છો, પરંતુ તેના માટે પહેલા ડૉક્ટર સાથે વાત જરૂર કરો. જો તમને આ લેખ ગમ્યો હોય તો મિત્રોને જરૂર શેર કરજો. આવી વધુ માહિતી વાંચવા માટે ગુજરાત ફિટનેસ સાથે જોડાયેલા રહો.