ભારતને વિશ્વની ડાયાબિટીસ કેપિટલ કહેવામાં આવે છે. વિશ્વના તમામ ડાયાબિટીસના દર્દીઓમાંથી 17% એકલા ભારતમાં છે. તાજેતરના ડેટા અનુસાર, ભારતમાં લગભગ 80 મિલિયન (8 કરોડ) લોકો હાલમાં ડાયાબિટીસની પકડમાં છે અને 2045 સુધીમાં આ આંકડો 135 મિલિયન સુધી પહોંચી શકે છે.
હેલ્થ એક્સપર્ટ્સનું કહેવું છે કે ડાયાબિટીસના મોટાભાગના દર્દીઓને શરૂઆતમાં ખબર હોતી નથી કે તેમને આ બીમારી છે. બાદમાં, જ્યારે અન્ય સમસ્યાઓ શરૂ થાય છે, ત્યારે અચાનક ડાયાબિટીસની જાણ થાય છે. જો ડાયાબિટીસ પહેલાના તબક્કે રોગનું સંચાલન કરવામાં આવે તો ડાયાબિટીસને અટકાવી શકાય છે.
પ્રી-ડાયાબિટીસ શું છે? : એમડી ડૉ. સલીમ ઝૈદી તેમના એક વીડિયોમાં કહે છે કે પ્રી-ડાયાબિટીસ એક એવો તબક્કો છે જેમાં ન તો તમને ડાયાબિટીસ છે અને ન તો તમે સામાન્ય છો. તમારી બ્લડ શુગર વધી છે પણ એટલી નથી કે તમને ડાયાબિટીસના દર્દીની શ્રેણીમાં મૂકવામાં આવે. આ તે તબક્કો છે જ્યારે તમે લક્ષણોને ઓળખો છો, તમે તમારી જાતને ડાયાબિટીસ તરફ જતા રોકી શકો છો અથવા તેને ઉલટાવી શકો છો.
ડાયાબિટીસ પહેલાના ચિહ્નો : ડૉ. ઝૈદી કહે છે કે પ્રિ-ડાયાબિટીસમાં બ્લડ સુગરનો ઉપવાસ સૌથી મહત્ત્વનો છે. જો તમારી ફાસ્ટિંગ બ્લડ સુગર 100 થી 125 mg/dl ની વચ્ચે હોય અથવા hba1c ટેસ્ટ 5.7 થી 6.4 (પૂર્વ ડાયાબિટીક રેન્જ hba1c) ની વચ્ચે હોય તો તમે પ્રી-ડાયાબિટીસ કેટેગરીમાં છો. પ્રી-ડાયાબિટીસના કિસ્સામાં, સ્વાદુપિંડ ઇન્સ્યુલિન બનાવે છે, પરંતુ તે કોષોને જોઈએ તેટલી અસર કરતું નથી.
ડાયાબિટીસ પહેલાના લક્ષણો : જો શરીરના અમુક ભાગની ત્વચા કાળી થઈ રહી હોય, ખાસ કરીને અંડરઆર્મ્સ, કોણી, આંગળીઓ અથવા ઘૂંટણના સાંધા, તો પ્રી-ડાયાબિટીસ હોઈ શકે છે.
જો તમારો આહાર સારો છે, કોઈ રોગ નથી, છતાં તમે નબળાઈ કે થાક અનુભવો છો, તો તે પ્રી-ડાયાબિટીસ પણ હોઈ શકે છે. વારંવાર પેશાબ, ખાસ કરીને રાત્રે બે થી ત્રણ વખત, એ પણ પ્રી-ડાયાબિટીસનું લક્ષણ છે.
શું પ્રી-ડાયાબિટીસને ઉલટાવી શકાય? : lark.com પરના એક અહેવાલ મુજબ, પ્રી-ડાયાબિટીક એવી સ્થિતિ છે જે ઉલટાવી શકાય છે. જો તમને ખબર પડી છે કે તમે પ્રી-ડાયાબિટીસ છો તો જીવનશૈલી પ્રત્યે સાવધાન રહો. સૌથી પહેલા તમારા આહારમાં કાર્બોહાઈડ્રેટની માત્રા ઓછી કરો.
ખાંડ ઓછી કરો અથવા દૂર કરો. આ સિવાય જો તમારું વજન વધારે છે તો તમારે વજન ઘટાડવા પર ધ્યાન આપવું જોઈએ. જો તમે વ્યાયામ નથી કરતા કે ફરતા નથી, તો કસરતની આદત પાડો. અઠવાડિયાના 5 દિવસ ઓછામાં ઓછી 30 મિનિટ કસરત કરો.
હાઈ બીપી પ્રી-ડાયાબિટીસમાં પણ ખતરનાક છે : ડો.જૈદી કહે છે કે પ્રી-ડાયાબિટીસના દર્દીઓ માટે ધૂમ્રપાન ખૂબ જ જોખમી છે. ધૂમ્રપાન છોડવાનો પ્રયાસ કરો. તેવી જ રીતે, જો તમે આલ્કોહોલ લો છો, તો તેને છોડવાનો પ્રયાસ કરો અથવા તેને ઓછામાં ઓછો રાખો. આ સાથે બીજી મહત્વની વાત એ છે કે જો તમારું બ્લડ પ્રેશર કે કોલેસ્ટ્રોલ વધારે છે તો તેને ઘટાડવા પર પણ ધ્યાન આપો.
