કોઈપણ ખોરાકનો સ્વાદ મીઠા વગર અધૂરો હોય છે. સ્વાદની સાથે સાથે તે આપણા શરીર માટે પણ ખૂબ જ જરૂરી છે. પરંતુ ક્યારેક તેના વધુ પડતા સેવનથી આપણા શરીરને ઘણા નુકસાન પણ થાય છે. તેથી, તે જાણવું જોઈએ કે કયું મીઠું આપણા સ્વાસ્થ્ય માટે શ્રેષ્ઠ છે.
મીઠાના ત્રણ પ્રકાર હોય છે, જેમાં સામાન્ય મીઠું, કાળું મીઠું અને રોક મીઠું શામેલ છે. આપણે જાણીશું કે કયું મીઠું આપણા સ્વાસ્થ્ય માટે સારું છે અને તેમાં કયા ગુણો જોવા મળે છે. તો આવો જાણીએ મીઠા વિષે સંપૂર્ણ માહિતી.
રોક મીઠું : રોક મીઠાને ઘણી જગ્યાએ લાહોરી મીઠું તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. તે હિમાલયના પ્રદેશોમાં ખડકોના રૂપમાં હોય છે. આ ખનિજ ક્રિસ્ટલના રૂપમાં જોવા મળે છે. તેનો રંગ ગુલાબી, જાંબલી અને સફેદ હોય છે. આયુર્વેદમાં આ મીઠાને વિશેષ મહત્વ આપવામાં આવ્યું છે.
કહેવાય છે કે આ મીઠાના સેવનથી હાઈ બ્લડ પ્રેશરમાં કોઈ નુકસાન થતું નથી. આ સિવાય હિન્દુ ધર્મના કોઈપણ તહેવાર કે વ્રતમાં આ મીઠાનો જ ઉપયોગ કરી શકાય છે. એવું કહેવાય છે કે કાળું મીઠું પણ એક પ્રકારનું રોક મીઠું છે, જે પાચન સંબંધી સમસ્યાઓમાં ફાયદાકારક છે.
સામાન્ય અથવા દરિયાઈ મીઠું : દરિયામાં સામાન્ય મીઠું જોવા મળે છે. તેનો રંગ ન માત્ર સફેદ હોય છે પરંતુ તે ક્યારેક ગુલાબી કાળો અથવા લીલોતરી હોઈ શકે છે. કારણ કે તેનો રંગ સમુદ્રની પ્રકૃતિ પર આધાર રાખે છે. દરિયાઈ મીઠું ને કાઢવામાં આવેલા મીઠામાં ઘણી બધી અશુદ્ધિઓ હોય છે જે તેને શુદ્ધ કરવા માટે લાંબી પ્રક્રિયા લે છે. શુદ્ધ મીઠું સૌથી વધુ ઉપયોગમાં લેવાય છે.
સામાન્ય મીઠું અને રોક મીઠું વચ્ચેનો તફાવત : સામાન્ય મીઠું બાષ્પોત્સર્જન પ્રક્રિયા પછી મેળવવામાં આવે છે. બીજી બાજુ, રોક મીઠું સીધા ખડકોમાંથી આવે છે. જ્યાં સામાન્ય મીઠું આપણા શરીરમાં પ્રવેશ્યા પછી ઝડપથી શોષી શકતું નથી.
જ્યારે, રોક મીઠું આપણા શરીરમાં પહોંચતાની સાથે જ ઝડપથી શોષાય છે. સામાન્ય મીઠાના સેવનથી આપણું શરીર નિર્જલીકૃત થઈ શકે છે. પરંતુ રોક મીઠું લેવાથી શરીરમાં પાણીનું સ્તર સ્થિર રહે છે.
રોક મીઠાના ફાયદા : રોક મીઠામાં અનેક પ્રકારના ખનિજો હોય છે. આ મીઠું હાઈ બ્લડ પ્રેશરને નિયંત્રણમાં રાખે છે. વજન ઘટાડવામાં મદદ કરે છે, અનિદ્રાની ફરિયાદ દૂર કરે છે, ત્વચા અને વાળ માટે ફાયદાકારક, પાચનતંત્ર સુધારે, રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારે છે.
જે લોકોને બ્લડપ્રેશર સંબંધિત સમસ્યા હોય છે. સામાન્ય મીઠું તેમને નુકસાન પહોંચાડે છે. પરંતુ તેમના માટે રોક મીઠાનું સેવન ફાયદાકારક કહેવાય છે. 19મી સદી પછી સામાન્ય મીઠામાં આયોડિન ફરજિયાત બનાવવામાં આવ્યું હતું. જોકે રોક મીઠું પહેલેથી જ આયોડાઇઝ્ડ છે.